Basel ganz frieh am Morge „wie’s dr Spalemer Milchmaa gseht“ 1982

Autor: Alex Wirth anno 1982


1.
Bebbi, was bassiert aigentlig in Dynere Stadt, während däm Du im diefschde Draum schwelgsch? Waisch dass Basel z Nacht e ganz anders Gsicht het als am Daag? – Nadyrlig bisch an dr Fasnacht au scho rund um d Uhr unterwäggs gsi, aber an de scheenschte 3 Dääg isch s Lääbe sowysoo anderscht als während em Räschte vom Johr.
Als aagfrässene Burger han y gmaint, Basel zimlig guet z kenne, bis y mi brueflig bedingt vom Geegedail ha miesse iberzyge losse.
S het allerdings am Aafang schon e bitzeli Iberwindig koschtet, mi nid nomool uff die anderi Syte z draie wenn dr Wegger am Halbi Vieri gschällt het.

2.
Im Halbschloof ziehn y d Glamotten a, pfläg d Hygiene und stirz e Tasse Milchkaffi dr Hals abe. Richtig wach bin y erscht, wenn y uss dr Huusdyre gang und und vor dr heerlig frische und unverbruuchte Luft empfange wird. En erschte Bligg an Himmel zaigt mer, wie s Wätter wird sy hit.
S motorisiert Ross isch gsattlet und fiehrt my dur die leere Stroosse; me kennt maine, d Stadt gheert aim elai und s git aim e Gfyhl vo unändliger Freihait, sich unbeachtet z bewege. Still schlummeret d Syluette vom Spaledor und drohnt mächtig als Wächter iber die gettlig ruehigi Stadt. Im schiefe Ladärneliecht erkennt me doo und dert e Schatte, e haimdorkelnde Bedrunggene, e schmuusends Päärli, wo nid ka Abschid näh oder e Frieharbeiter. Mänggmool funggle d Auge vonnere ummestreunende Katz in Schynwärfer.
S wird langsam häller und me gseht maischtens die glyche Lyt. S isch e friehlig Volgg wo um die Zyt scho unterwägs isch, und me griesst sich frindlig wie immene Dorf, obwohl me nid waiss wie die anderi Person haisst, und numme s Gsicht kennt
3.
S herrscht irgendwie e gwissi Solidarideet under sälle wo so frieh scho schaffe. Kunnt me derzue, e baar Wort z wäggsle, so duzt me sich in ainere Sälbschtverschtändligkait, dyschlet e Bächer Joghurt geegen e neyi Zytig usw.
Kirzlig haltet bletzlig e Bolizei-Straife näbe mir a und en uniformierte Schmierlabbe springt energisch uus em Auti. Mit eme mulmige Gfyhl han y en erwartet, bin y doch vorhär grad bi orange-rot iber d Krytzig und erscht no verbottenerwys linggs abboge. Dä Schugger het aber numme uff dr Nachtwach Hunger bikoo und findet d Gipfeli so schregglig drogge ohni Angge. E gschänggts Bälleli het dä lieb Beamti vo sym Lyde erleest (Villicht bikumm y denn au emool e Gratis-Buesse-Zeedel).
Im Milchverband laad y my Fahrzyg mit feiner, no schymender Milch und den andere Milchproduggt. My erschte Kund isch e Beggerei. Kai Parfym uff dr Wält (sygs no so dyr und haigs no soonen elegante Name) verwehnt mi Nasen e soo wie dr Gschmagg vonere Baggstube. D Beggergselle sin flyssig am schaffe und sehn luschtig uus, wenn sy in de wysse Underlybli ummenand seggle. Glyn oh dr Fasnacht wärde die erschte Oosterhaase gmacht und au bi de Santigläus fyhlt me sich dr Zyt wytt voruus. Y fill my Milch in Kessel ab und bikumm derfir e Weggli. Nadyrlig kann ys nid verglemme, das no warm Gebägg sofort zverschlinge.

4.
Wenn y zytlig guet dra bi, mach y schnäll e Halt in dr Bahnhof-Kuchi, wo wägem Bahn-Personal die ganzi Nacht duren offe het. E sälte prächtigs Publikum findet sich dert inne: Taxifahrer, Nachtschwärmer, Securitas, Rangierarbeiter, Frieh-Wanderer, Raisendi usw. Ai Birchermiesli vo Mensche, wo sich wänn stergge oder aifach d Zyt abhogge wo no ebbis lauft. Entsprächend gohts au zue und här. Zer glyche Zyt ässe die ainte Znacht, anderi Zmidaag oder dringge Zmorge wien ych. Zwischenyne daucht bletzlig d’Bolizey uff und pägglet irgend e suubversyvs Elemänt uus em Lokal.
Lang Zyt han y nid, däm luschtige Hi und Här zuezluege, denn am fimfi goht d Märthallen uff. Die grosse Iberland-Laschtwääge, vollpfärcht mit frischer Waar uus em Syde stehn scho lang Schlange vor dr Yfahrt und bloggiere d Kryzig.
5.
Bis ze zwanzig Camions han y scho zellt. E fantastische Gruch verbraitet sich bis zem Bahnhofsplatz und kitzelet aim wunderheerlig d Nase und dr Maage. Jee nooh Saison bestimme Aerdbeeri, Pfirsich, Himbeeri, Abrikoose, Heidel- und Santihansberi oder ryffi Druube d Duftnoote. S lacht aim aber au tonnewys daufrischs Gmies ylaadend a.
E bunts Drybe isch im Gang. Grosshändler luege d Waare krytisch a und händlen um d Bryse. Iberall springe Männer und Fraue mit Rollwäägeli umenand und laade kischtliwys ab und uff.
Nohdäm y my Milch abglaade ha, dohts fyr mi wyter, denn au d Altersheim und Klinike mechte gärn frischi Milch zem Zmorge. Jetzt kunnt my groosse Schlisselbund zem Zug, damit y d Produggt in d Kuchi ynestelle ka. Zwischenyne verschregg y derby e pfuusendi Nachtschweschter, won y nochär beruhige muess.
6.
In dr Zwischezyt isch zem uffhaiternde Voogelgezwitscher e wyters Grysch derzuekoo: Die erschte Drämmli streeme uus em Morgartedepot. Ebber wo nid ganz klar im Kopf isch verschtoht d Wält nimm, wenn an der glyche Strooss bletzlig 3er, 6er, 4er und dr Achtzähner verkehre. S isch mittlerwyle säggsi am Morge und die erschte Kaffi gehn uff. D Stroosse wärde als wie beläbter und im beraits hälle Daagesliecht erkennt me d Morgemuffel-Gsichter. Das sin maischtens Lyt mit ere Mabbe under em Arm, woo gnabb Zyt gha hän, sich z strähle und in Schaale z wärfe bevor sy ohni Zmorge ins Byro bressiere. Soonigi verschreggen au entsprächend, wemme sy luut und frindlig mit eme „Guete Daag“ begriesst. Sy rissen e Grymasse wie sibe Daag Räägewätter und s längt vilicht grad no zem e lychte Nigge denn scho bimmlet s Drämmli und me muess sich in die gschtoosse volli Sardyne-Biggse zwänge.
S git nadyrlig au riemligi Uusnahme. Soo zem Byspil in dr Majegass, woo dääglig e blond-bruuns Ängeli mit lange, scheen wallende Hoor und wiegendem Schritt vom Spaalering richtig Schiffländi abe huscht und d’Männerwält bladoonisch verzauberet.
7.
Die dollschte Sache han y bim Ysräägen erläbt, won y my Auti fir e Stund parkeirt ha und aifach däm vor myne Auge ablaufende Driggfilm zuegluegt ha. Zerscht ischs e Halbstund zue und här gange, wie an der Botschauteli-Bahn. Noohär sin die Wunderfitzige uff d Strooss go giggele. S het si nid aifach nummen uff d Schnitz glegt, sondern so richtig undenuuse gnoh, soo dass d Bai heecher obe gsi sin as s Fudi. Wie bim Yskunschtlaufe han y de verschiedene Flig Noote verdailt. E 6 het sälle nooble Herr im Gellert verdient, wo voller Hascht und unvorberaitet uus syner Patriziervilla uuse koo isch und e soone Seppi grisse het, dass Brille, Huet, Diplomatekoffer und Zytig uff zig Meter in alli Richtige ewägg gflooge sin. Doo hets säll Groosi vyl besser gmacht, wo die sälbergschtriggte Wulle-Sogge abzooge und iber d Schue gstilpt het.

8.
Y kumm ins Verzelle, derby rieft d Zyt, denn in der Spaalevorstadt mien d Hotel und Baize Kaffirahm und anderi Milchproduggt ha. Me erfahrt so allerlai, wenn me hinder d Kulysse vo de Restaurants gseht. Me macht sich mängmool en anders Bild, wenn me in d Kuchi giggelet het, als wenn me als Gascht bewirtet wird. (Doch das gheert zue myne Bruefsghaimnis).
Allewyl die glyche druurige Gschtalte vo Stammgescht ziehn scho am Morge vo Baiz zue Baiz, hoggen an de glyche Tisch und lääbe maischtens uff Granggekasse oder IV, hän aber nooh de neyischte Bligg-Sensazine nyt me z diskutiere und schlehn sich aifach d Zyt um d Ohre und sammle Strichli vo de bschtellte Stangen uff em Bierdeggel. En andere Fall isch sälen Alkoholiker, wo in jeder Spunte diräggt ans Büffet lauft und im Handumdraihe 2 Schnäbbs aabeschletzt. Är muess nid emol bstelle,, denn är isch iberall esoo bekannt, dass das Prozeedere mit dr Buffetdame wortlos iber d Bihni goht. D Leesig vo däm Rätsel isch die, dass dä Simpel syner Frau het miesse verspräche, dass är die meh in e Restaurant hoggt!
9.
Im Häägemer-Viertel hets fascht an jedem Eggene Arbeiter-Baiz. Do gits währschafti doppleti Znüni-Weggli mit ere digge Schybe Flaischkääs, e paar Reedli Salami oder e scheene Mogge Schungge drzwischze. Ganz Hungrigi verdilge e ganze Wurscht-Kääs-Salat und spiehles mit 2 groosse Rugeli Bier abe. E richtige Znüni-Hunger isch e brächtigs Gfyhl zem Stille, ganz im Geegesatz zer liniebewusste Sekredüüse, so sich bi mir am Waagen e Jogührtli zem Zmiddaag im Byro poschtet. In unserem iberalterte Viertel kemmen au vyl elteri Semeschter tue mer. S Frailain Bär, Johrgang 98, wo im 3. Stogg ständig s Kissi uff en Fänschtersims underlegt het zem uusegaffe, mieht sich mit eme Milchhafe und em Pass zem Altersbewys d Stäägen abe, zem dr neyischti Klatsch z verzapfe (D Hellere vom 37 het allewyl e neye Frynd nooh dr Fasnacht). En anderi Klatschdante beklaagt sich, dass me niene meh uff Baseldytsch ykaufe ka. Wenn me e Vierlig Kääs verlangi, dät aim die Verkaifer-Gumsle ebben esoo bleed aluege, wie wenn men e Liter Raanesaft well.
10.
Zem Gligg leest my der Beschtler mit eme Ygschriebene fir die ehrewärti Pfunzlen ab. D Stroosewischer-Equipe ruggt au scho wider a und my Waage schtoht im Wääg. S frehlig Wingge vo dr nätte Blueme-Verkaifere verabschidet my vo däm Gebiet.
W ich beraits Mittagszyt und der Stroosseverkehr het Stosszyt. Nerveesi Autofahrer hetze haim, s isch vyl schlimmer als am Morge, wenn si zer Arbet mien und nooni ganz wach sin. (Worum muess me uusgrächnet in dr Pausen e soo bressiere?).
Als letschti Station muess y no ze de Querschnittglähmte. Y ka no so mied und schlächt ufgleggt sy. Wien e Gläbber ins Gsicht mergg y dernoo, wie guet ass es aigendlig uns alle Gsunde goht. Trotzdäm gseht me dert die fröhligere Miene als in dr ibrige grundlos unzfridene Wohlschtandsgsellschaft. Mit eme Lächle oder eme verständnisvolle Händedrugg kam e däne Lyt vyl schängge.
Noohär fahr y mit knurrendem Mage haim und gniess es, dass y iberhaupt no sälber ässe ka und erscht no was y gärn mecht. Mänggmol winsch y, dass anderi au kennte gseh, was y erläb und denn vyllicht e bitzeli anderscht däte dängge.
Jetz bin y aber wirgglig uf de Wegge und hool schleunigscht dr verbasst Schloof noch. „Schnarch“.